Η προσπάθεια αντιμετώπισης της διεθνούς φοροαποφυγής με τις διατάξεις των φορολογικών νόμων 3842/2010 και 3943/2011:

Η θέσπιση περιορισμών στις πληρωμές προς μη συνεργάσιμα κράτη ή κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς, στις τριγωνικές συναλλαγές και στην έμμεση μεταφορά κερδών στην αλλοδαπή*

 

της Κατερίνας Σαββαϊδου

Λέκτορος στη Νομική Σχολή

του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης,

Καθηγήτριας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης

 Εισαγωγή 

 Α. Οι μηχανισμοί μέσω των οποίων πραγματοποιείται η διεθνής φοροαποφυγή 

 Β. Τα μέσα για την αντιμετώπιση της διεθνούς φοροαποφυγής και της διασφάλισης της φορολογικής βάσης 

 Γ. Προσπάθεια αντιμετώπισης της διεθνούς φοροαποφυγής στην Ελλάδα

Ι. Θέσπιση περιορισμών στις πληρωμές προς μη συνεργάσιμα κράτη ή κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς

Α. Μη αναγνώριση έκπτωσης δαπανών προς φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες ευρισκόμενες σε μη συνεργάσιμα κράτη

1. Έννοια των μη συνεργάσιμων κρατών

2. Η μη αναγνώριση της έκπτωσης των δαπανών που καταβάλλονται προς μη συνεργάσιμα κράτη και η θέσπιση αμάχητου τεκμηρίου

Β. Μη αναγνώριση έκπτωσης δαπανών προς φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες

ευρισκόμενα σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς

1. Έννοια των κρατών που έχουν προνομιακό φορολογικό καθεστώς

2. Η μη αναγνώριση της έκπτωσης των δαπανών που καταβάλλονται προς κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς και η θέσπιση μαχητού τεκμηρίου περί μη φοροαποφυγής

Γ. Η ειδική περίπτωση της απαγόρευσης έκπτωσης των τόκων δανείων για αγορά μετοχών εταιρειών που είναι εγκατεστημένες σε μη συνεργάσιμα κράτη ή κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς ή των τόκων δανείων που καταβάλλονται στις εταιρείες αυτές

ΙΙ. Θέσπιση κανόνων για τη φορολογική μεταχείριση των τριγωνικών συναλλαγών και

της έμμεσης μεταφοράς κερδών στην αλλοδαπή

Α. Προσαύξηση των ακαθάριστων εσόδων ελληνικών επιχειρήσεων σε περίπτωση

συμμετοχής τους σε ορισμένες τριγωνικές συναλλαγές ή σε περίπτωση έμμεσης

μεταφοράς κερδών στην αλλοδαπή

Β. Η θέσπιση αμάχητων τεκμηρίων

ΙΙΙ. Συμβατότητα των θεσπιζόμενων από το Ν. 3842/2010 αμάχητων τεκμηρίων με το Σύνταγμα, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και το κοινοτικό δίκαιο Α. Η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας περί της συνταγματικότητας των αμάχητων

τεκμηρίων και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων περί της αρχής της αναλογικότητας

Β. Η νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων περί περιορισμού των

κοινοτικών ελευθεριών σε περίπτωση ύπαρξης αμιγώς επίπλαστων καταστάσεων

1. Η επίκληση της αποτελεσματικότητας των φορολογικών ελέγχων και της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής ως λόγου δικαιολόγησης του περιορισμού των κοινοτικών ελευθεριών από την επιβολή ενός εθνικού φορολογικού μέτρου που απαγορεύει ή περιορίζει την έκπτωση δαπανών ή επιβάλλει την προσαύξηση των εσόδων

2. Οι τιθέμενοι από τη νομολογία του Δ.Ε.Κ. περιορισμοί στον περιορισμό άσκησης των θεμελιωδών κοινοτικών ελευθεριών από την επιβολή ενός εθνικού φορολογικού μέτρου: η μη αποδοχή ενός γενικού τεκμηρίου διαπράξεως φοροδιαφυγής ή φοροαποφυγής και η αναγκαιότητα τήρησης της αρχής της αναλογικότητας

Συμπεράσματα 

--------------------------------------------------------------

* Το άρθρο αυτό αποτελεί αναλυτικότερη παρουσίαση της εισήγησης με θέμα ≪Οι διατάξεις του πρόσφατου φορολογικού νόμου 3842/2010 για την αντιμετώπιση της διεθνούς φοροαποφυγής και η δικαστική προστασία του φορολογούμενου≫, που παρουσιάστηκε στη διημερίδα που διοργανώθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Δημοσίου Δικαίου, την Ένωση Διοικητικών Δικαστών και την Εφημερίδα Διοικητικού Δικαίου, την Παρασκευή 2 και το Σάββατο 3 Ιουλίου 2010 στα Λεγραινά Σουνίου, με γενικό θέμα ≪Ο Ευρωπαϊκός δικαστής και οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις≫, στην ειδικότερη παρουσίαση με θέμα ≪Ο διοικητικός δικαστής και η φορολογική μεταρρύθμιση≫. Αποτελεί επίσης αναλυτικότερη παρουσίαση της εισήγησης με θέμα ≪Η θέσπιση από τον φορολογικό νομοθέτη αμάχητων τεκμηρίων: μέσο για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής ή περιορισμός της δικαστικής προστασίας των φορολογουμένων;≫, που παρουσιάστηκε στο 7ο φορολογικό Forum που διοργανώθηκε από το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο, την Πέμπτη 17Μαρτίου 2011 στην Αθήνα, με  γενικό θέμα ≪Προς ένα αποτελεσματικό και δίκαιο φοροσύστημα, κορυφαίο παράγοντα για την ανάπτυξη και την ευημερία≫ στην ειδικότερη ενότητα με θέμα ≪Αναποτελεσματικό και άδικο φορολογικό σύστημα εν μέσω βαθειάς οικονομικής ύφεσης≫. Λόγω της μεγάλης έκτασης της μελέτης, αυτή θα δημοσιεύθηκε σε δύο μέρη.